3.10.2009

"Sancta Sapientia"



.
.
.
1930 ile 1935 yılları arasında restorasyon çalışmaları nedeniyle halka kapatılan Ayasofya’da Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle bir dizi çalışmalar yapıldı. Bu çalışmalar arasında çeşitli restorasyonlar, kubbenin demir kuşak ile çevrilmesi ve mozaiklerin ortaya çıkarılıp temizlenmesi sayılabilir. Ayasofya Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün isteği üzerine, Bakanlar Kurulu’nun 24 Kasım 1934 tarih ve 7/1589 sayılı kararıyla müzeye çevrilmiştir. 1 Şubat 1935’te ziyarete açılan müzeyi Atatürk 6 şubat 1935 tarihinde ziyaret etmiştir. Yüzyıllar sonra mermer zemindeki halıların kaldırılmasıyla zemin döşemesi ve insan figürlü mozaikleri örten sıvanın kaldırılmasıyla da muhteşem mozaikler tekrar gün ışığına çıkarılmıştır. Ayasofya Camii İbadete Açılan Bölüm TabelasıAyasofya’nın sistemli olarak incelenmesi, restorasyonu ve temizlenmesi ABD’ndeki Bizans Enstitüsü (the Byzantine Institute of America) adlı kurumun 1931'deki ve Dumbarton Oaks Alan Komitesi’nin 1940’lı yıllardaki girişimiyle sağlanmıştır. Bu kapsamda yapılan arkeolojik çalışmalar K. J. Conant, W. Emerson, R. L. Van Nice, P.A. Underwood, T. Whittemore, E. Hawkins, R. J. Mainstone and C. Mango tarafından sürdürülmüş ve Ayasofya’nın tarihine, yapısını ve dekorasyonuna ilişkin başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Ayasofya’da çalışmalarda bulunmuş diğer isimlerden bazıları A. M. Schneider, F. Dirimtekin ve Prof. A. Çakmak’tır. Bizans Enstitüsü ekibi mozaik arama ve temizleme işleriyle uğraşırken, R. Van Nice yönetimindeki bir ekip de, binanın, taş taş ölçülerek rölövelerini çıkarma çalışmasına girişmiştir. Çalışmalar halen çeşitli uluslardan bilim insanlarınca sürdürülmektedir.
.
Ayasofya nasıl müze haline getirildi?
Kısaca "Bir Bakanlar Kurulu kararıyla müze yapıldı" denilebilir. Ama olay bu kadar basit değil.Bakanlar Kurulu'nun Ayasofya'nın müze olarak kullanılmasına ilişkin kararı incelendiğinde hayretten hayrete düşüyoruz. Sonunda allak bullak olan aklımızla şu soruları soruyoruz:
1- Böyle bir Bakanlar Kurulu kararı gerçekten var mıdır, yoksa birileri sahte evrak kullanarak uydurmuş mudur?
2- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, böyle bir Bakanlar Kurulu kararına imza atmış mıdır, yoksa birileri O'nun imzasını taklit ederek sahtekarlık mı yapmıştır?
3- Bu konu neden hiç ele alınmamış, incelenmemiş, resmen cevap verilmemiştir? Yetkili merciler neden hala suskundur? Bir işgüzarlık yaptığım, ya da birilerine iftira atmaya yeltendiğim sanılmasın. Gelin şu tespitleri ve gariplikleri beraberce okuyalım:
a) Ayasofya'nın statüsünün müze olarak değiştirilmesine ilişkin 24 Kasım 1934 tarihli ve 1589 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi'nin ana metninin birinci sayfasında Kararlar Müdürlüğü, ikinci sayfasında ise Muamelat Müdürlüğü antetli kağıtlar kullanılmış. Bu nasıl izah edilebilir?
b) Bu kararname, 24 Kasım 1934 tarih ve 1589 sayılı olarak gösteriliyor. Ancak 22 Kasım 1934'te çıkan en son kararname numarası 1590 dan 1606 sayısına kadar numaralandırılmış. Ayasofya kararnamesi bu tarihten iki gün sonra çıkarılmış gösteriliyor. O zaman bu numaralar nasıl izah edilecek? 24 Kasım tarihli kararnamenin numarası nasıl olur da 22 Kasım'dakinden önceki sayıyı ihtiva edebilir? 24 Kasım 1934'te düzenlenen başka kararnameler 1613 ve 1614 numara ile sayılandırılmış. Bu durumun makul bir açıklaması olabilir mi?
c) En önemli gariplik ise de kararnamenin altında bulunan Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'e ait olduğu ifade edilen imza konusunda... Atatürk'ün Soyadı Kanunu'ndan önce "Gazi Mustafa Kemal" imzasını kullandığı, Ayasofya Kararnamesi'nin de 27 Kasım 1934 tarihli Soyadı Kanunu'ndan 3 gün önce çıktığı, bu soyadı kanunu ile Mustafa Kemal'e Atatürk soyadının verildiği kesindir. Bu konuda belgeler ve tarihçiler olayı teyit etmektedirler. Bu duruma göre Mustafa Kemal'in imzasının "Gazi Mustafa Kemal" şeklinde olması lazımdır. Halbuki Cumhurbaşkanının buradaki imzasının K.atatürk şeklinde olduğu görülüyor. Bu durumda Mustafa Kemal daha Atatürk soyadını kanunla almadan 3 gün önce burada kullanmış gibi gösteriliyor. Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal'in bu ayrıntıya riayet etmeyecek kadar dikkatsiz ve sorumsuz bir kişi olduğu düşünülebilir mi? Bir diğer husus da buradaki K.atatürk şeklindeki Cumhurbaşkanı imzası Atatürk kelimesi küçük a harfiyle başlayacak şekilde atılmış. Halbuki bu soyadını kullanmaya başladıktan sonraki imzalarında Atatürk imzası buna hiç benzememektedir. Atatürk'ün söz konusu kararnamede yer alan imzası, normal imzasına benzemiyor. Bu durum İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü'nün 30 Ocak 1997 tarihinde resmen tescil ediliyor. Atatürk'ün gerçek imzası ile bu imza mukayese edilip inceleniyor ve bu imzanın sahte olabileceği resmen açıklanıyor. İ.K. isimli bir vatandaşın isteği üzerine yapılan bu inceleme ve sonuç Emniyet Genel Müdürlüğünün resmi yazısında zikrediliyor.
İşte o yazı: Emniyet Genel Müdürlüğü'nün 3 Ocak 1997 tarihli cevabi yazısı:"İlgi dilekçeniz ekinde fotokopisi bulunan 24 Kasım ve 2/1589 sayılı Bakanlar Kurulu kararnamesinde Reisicumhur adına atılı bulunan imzanın, yine dilekçeniz ekinde sunulan Atatürk'ün örnek imzalarına biçimsel açıdan fark gösterdiği, ilk bakışta belirlenebilmektedir. Şöyle ki, sözkonusu imzanın inşaı sırasında, Atatürk'ün tarafınızca sunulan ve tarafımızca bilinen imzalarının farklı olarak 'A' harfinin de kullanıldığı, 'K' harflerinin şekillendiriliş biçimleri ile 'T' harfleri kuşaklarının konumu itibariyle de farklılıklar bulunduğu görülmektedir."
d) Bakanlar Kurulu kararlarının Resmi Gazete'de yayınlanması gerekmektedir. Nitekim bundan öncekiler de sonrakiler de eksiksiz olarak yayınlanmıştır. Ama bu kararname yayınlanmamıştır. Kararnamenin yalnız Resmi Gazete'de değil, Sicilli Kavanin, Düstur ve Kanunlarımız gibi devletin resmi diğer kayıtlarında da yer almadığı anlaşılmıştır. Düşünüyorum da, Atatürk'ün rahatsızlığından istifade edip birileri bir takım sahtekarlıklar yapmışlar gibi gözüküyor. Evet! Yazımın başındaki soruları sormakta haksız mıyım? Bu bilgiler doğruysa,- ki belgeler doğru olduğunu gösteriyor- bu sahte kararname nasıl olur da hala geçerli sayılır. Ayasofya nasıl hala müze olarak tutulabilir. Atatürk adına kimler sahtekarlık yapmışlardır? Kimlerden ne gibi hesaplar sorulmuş, kimler hakkında ne gibi işlemler yapılmıştır? Neden hala bir Allah kulu bu işi resmen açığa çıkarıp düzeltmeyi düşünmemektedir. Neden Ayasofya hala suskundur? Neden düzeltilmemektedir? Vakıflar konusunda yabancılar lehine rüzgarlar estirenler, neden Fatih Sultan Mehmed Han'ın vakfını kurtarmayı düşünmezler? Sahi neden?..
.