8.08.2009

"Caduceus"





.
.
.
“Asclepius'un asası” astroloji ve tıp bilimiyle ilgili antik yunan sembolüdür. Bir asanın çevresine dolanmış tek bir yılandan oluşur. Asclepius, Apollo'nun oğludur ve antik yunan mitolojisine göre ilk hekimdir.
Asclepius'un Asası
Asclepius
Sembolizm
"Asclepius'un asası" tıp sanatlarını sembolize eder. Yılan, deri değiştirmesi nedeniyle “yeniden doğuşu” ve “doğurganlığı” temsil ederken, “asa” figürü Tıp Tanrısının otoritesinin sembolüdür. Bu yılanın Aesculapian veya Asclepian yılanı (Elaphe longissima) da denilen özel bir tür yılan oldugu iddia edilmektedir. Bu yılan türü Güneydoğu Avrupa'ya özgü olup Anadolu'da yaygin olarak bulunur.

Kökeni

Asclepius'un asası'nin kökeni ve gelişimiyle ilgili bazı teoriler ortaya atılmıştır. Antik bir yunan efsanesinde bu sembolden bahsedilmekle birlikte, muhtelemen bu efsane çok daha eskilere uzanmaktadır.

Yunan Mitolojisi

  • Yunan mitolojisine göre, Asclepius tıp sanatını Chiron'dan öğrenmiştir. Asclepius, efsaneye göre Argo gemisiyle yola çıkan bir cerrahtır. Tıp ilmi konusunda o kadar çok beceri kazanmıştır ki ölüleri bile hayata yeniden döndürmeye baslar. Bu nedenle, Zeus tarafından cezalandırılır ve cennete Ophiuchus (“Yılan” veya “Yılan yakalayıcısı” anlamina gelir) takim yıldızı olarak yerleştirilir.
  • Erken Isevilik döneminde, Ophiuchus takım yıldızı elinde bir malta engereği tutan Aziz Paul ile de özdeşleştirilmiştir.
  • Bazılarına göre ise, Asclepius Truva savaşında Akhaların tarafında savaşmış ve ok ustası Philoctetes'in yarasını iyileştirmiştir.
http://www.allthesky.com/constellations/ophiuchus/
"Bagirsak kurdu" teorisi
  • Bazı felsefeciler asanın çevresine dolanmış olan yaratığın aslında bir bağırsak kurdu olduğunu öne sürmüşlerdir; “gine solucanı/kurdu” olarak da bilinen Dracunculus medinensis antik çağda yaygın olarak bulunurdu. İnsanların derisinin altına yerleşen bu bağırsak kurdu bir çubuk yardımıyla çıkartılabilmektedir. Hekimler yaygın olarak uyguladıkları bu teknik konusunda ustalaştıklarını gösterebilmek için reklam amacıyla “sopanın çevresine dolanmış bir bağırsak kurdu” simgesini kullanmış olabilirler. Ortaçağda bağırsak kurdu yanlışlıkla bir yılana dönüştüğü ve o zamandan beri de asanın çevresine dolanan yaratığın bir yılan olarak kabul edildiği düşünülmektedir.
Images Courtesy of the CDC,
Public Health Image Library
USC, Department of Pathology, Microbiology and Immunology, University of South Carolina

Caduceus İle Karisiklik

Asclepius'un asasının yerine tıp sembolü olarak “Caduceus” kullanma hatasını yapanlar vardır. Bu sembolün aslında Hipokrat veya tıp ilmiyle hiçbir baglantısı yoktur. Caduseus sembolü tanrı Hermes'i (güzel konuşma ve elçilerin tanrısı) temsil etmekte olup, hırsızlık, ticaret, hilekarlik ve ölüm gibi uygunsuz çağrışımlarının olması nedeniyle akademik açıdan bazı kişilerin eline de koz verebilir. Ancak yapılan girişimler sonucunda cadeceus tıp ilminin ve hekimlerin bir sembolü haline gelmistir. Bazı savunucuları, tarafsızlığı çağrıştırdığından askeri tıp personeli için uygun bir ışaret olacagini öne sürmektedirler.
Caduseus
Tanrı Hermes
Bu karışıklık, 19.yüzyılda ABD'de caduseus ambleminin tıp sembolü olarak kullanılmaya başlanması ile ortaya çıktı. 1856 yılında bir askeri hastanede görev yapanların amblemi olarak kabul edidi. 1901 yılında ise "La Caducee" isimli bir Fransız tıp dergisi yayınlanmaya başlandı. Caduceus, 1902 yılında ABD Ordusunun Tıp Dairesi tarafından resmi olarak kabul edildi ve tüm askeri doktorların üniformalarına eklendi. Bu uyumsuzluğun bilimsel makamlar tarafindan ortaya konmasina rağmen yine de sembolün kullanımına devam edildi. Hatta bir süre Amerikan Tip Kurumu tarafından da kullanıldi. Ancak 1912 yilinda büyük bir tartışmanın ardından caduceus'un kullanımına son verilerek Asclepius'un asasın kullanımına başlandı.
Karışıklığın günümüze taşınmasının nedeni, caduseus'u logo olarak kullanan bir yayınevinin tip kitapları basması oldu. Böylece, güzel konuşma sanatı ve haberciliği temsil eden Caduseus'un yanlışlıkla tıp sembolü olarak kullanımına devam edildi.
Tıp Sembolü (Asclepius'un Asası)

 

Referanslar

  1. Wilcox, Robert A; Whitham, Emma M (15 April 2003). " The symbol of modern medicine: why one snake is more than two ". Annals of Internal Medicine . Retrieved on 2007 06-15 .
  2. Brady, Bernadette (1999). Brady's Book of Fixed Stars . Weiser Books.
  3. Emerson, John (July 2003). " Eradicating Guinea worm disease: Caduceus caption " . Retrieved on 2007 06-15 .
  4. Bible Passage Numbers 21:4-9 ". Bible Gateway.com. Retrieved on 2007 06-28 .
  5. Bernice S. Engle, "The Use of Mercury's Caduceus as a Medical Emblem", The Classical Journal 25 .3 (December 1929:204-208).
  6. As in Stuart L. Tyson, "The Caduceus", The Scientific Monthly 34 .6 (June 1932:492-498).
  7. Lt.-Col. Fielding H. Garrison, "The use of the caduceus in the insignia of the Army medical officer," Bulletin of the Medical Library Association (1919-20:13-16), noted by Engle 1929:204 note 2.
  8. Friedlander, Walter J (1992). The Golden Wand of Medicine: A History of the Caduceus symbol in medicine . Greenwood Press.
 (www.wikipedia.org sitesinde yayılanan " Rod of Asclepius" metninin çevirisidir).